Το δίκτυο δεδομένων
Στο ΑΠΘ έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα Δίκτυα Δεδομένων της κλάσης του στην Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα το ΑΠΘ διαθέτει μια εκτεταμένη και προηγμένη δικτυακή υποδομή, η οποία καλύπτει την καλωδίωση σε επίπεδο Πανεπιστημιούπολης – κτιρίων – ορόφων. Το Δίκτυο του ΑΠΘ άρχισε να κατασκευάζεται με τη σημερινή του μορφή το 1993. Σήμερα καλύπτει εσωτερικά όλα τα κτιριακά συγκροτήματα της Πανεπιστημιούπολης.
Το δίκτυο δεδομένων της Πανεπιστημιούπολης μπορεί να χωριστεί ιεραρχικά σε:
Δίκτυο κορμού
Οι συνδέσεις μεταξύ των κόμβων του δικτύου υλοποιούνται από ένα δίκτυο οπτικών ινών, αποτελούμενο από δύο καλώδια τεσσάρων οπτικών ινών το καθένα, που διατρέχουν κυκλικά την Πανεπιστημιούπολη και άλλα δύο καλώδια δώδεκα οπτικών ινών το καθένα, που διασυνδέουν τους κόμβους των Σχολών Θετικών Επιστημών, Επιστημών Υγείας και Πολυτεχνικής. Εκτός αυτών υπάρχουν και καλώδια 6 ή 8 οπτικών ινών που διατρέχουν κατακόρυφα το κάθε κτίριο και καταλήγουν σε κεντρικά σημεία συγκέντρωσης.
Το δίκτυο κορμού είναι τεχνολογίας Gigabit Ethernet και είναι το δίκτυο κορμού που διαδέχθηκε τα παλαιότερα δίκτυα κορμού τεχνολογίας FDDI και ATM. Εγκαταστάθηκε το καλοκαίρι του 2004 και παρέχει σε όλα τα υποδίκτυα της Πανεπιστημιούπολης πρόσβαση στον κεντρικό δρομολογητή.
Δίκτυο διανομής
Στο Gigabit Ethernet δίκτυο κορμού συνδέονται 8 μεταγωγείς (switches) τεχνολογίας Ethernet (Fast / Gigabit) και ο κεντρικός δρομολογητής. Οι συνδέσεις γίνονται μέσω οπτικών ινών, που στην πλειοψηφία τους είναι μονότροπες (single-mode). Αυτοί οι 8 μεταγωγείς αποτελούν το δίκτυο διανομής και βρίσκονται σε διάφορα κτίρια της Πανεπιστημιούπολης, όπως απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα.
Σε κάθε κόμβο του δικτύου διανομής συνδέονται ένα ή περισσότερα κτίρια. Κάθε ένα από τα 40 κτίρια που βρίσκονται εντός της Πανεπιστημιούπολης, καθώς και κάθε ένα από τα 12 κτίρια που βρίσκονται πέριξ αυτής, ανήκει σε ένα “συσσωμάτωμα” κτιρίων. O κάθε κόμβος συνδέεται με κάθε ένα από τα υπόλοιπα κτίρια του συσσωματώματος με καλώδιο 6 ή 8 οπτικών ινών.
Δίκτυο πρόσβασης
Οι παραπάνω κόμβοι συνιστούν το δίκτυο πρόσβασης. Αποτελούνται από Fast Ethernet switches, που συνδέονται με το κεντρικό Ethernet switch του συσσωματώματος (δηλ. με το switch του δικτύου διανομής) μέσω οπτικών ινών, με συνδέσεις Fast Ethernet ή Gigabit Ethernet. Κάθε κτίριο μπορεί να διαθέτει από 1 μέχρι 4 κόμβους δικτύου πρόσβασης, ανάλογα με το μέγεθός του, και σε αυτούς συνδέονται οι πρίζες δικτύου των χρηστών, μέσω της οριζόντιας καλωδίωσης.
H οριζόντια καλωδίωση υλοποιείται με καλώδια Unshielded Twisted Pairs (UTP) κατηγορίας 5 ή 5e ή 6, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΙΑ/ΤΙΑ 568-B και απολήγει σε επίτοιχες πρίζες. Μέσω αυτών των πριζών οι χρήστες αποκτούν πρόσβαση στο δίκτυο του ΑΠΘ, συνδέοντας τους προσωπικούς υπολογιστές τους.
Εναλλακτικά οι χρήστες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο του ΑΠΘ:
- Αν βρίσκονται εκτός χώρων του ΑΠΘ, συνδεόμενοι εξ αποστάσεως χρησιμοποιώντας την υπηρεσία πρόσβασης μέσω Virtual Private Network (VPN)
- Αν βρίσκονται εντός χώρων του ΑΠΘ, συνδεόμενοι ασύρματα, αν βρίσκονται στο χώρο κάλυψης κάποιου ασύρματου τοπικού δικτύου, κάνοντας χρήση της αντίστοιχης υποδομής ασύρματης πρόσβασης. Μέσα στο 2011 αναπτύχθηκε το Ενοποιημένο Δίκτυο Ασύρματης Πρόσβασης, ενσωματώνοντας τη μεγάλη πλειονότητα εξοπλισμού ασύρματης πρόσβασης (wireless access points) που είχαν προμηθευτεί τα τελευταία χρόνια τα Τμήματα του ΑΠΘ, παρέχοντας με αυτό τον τρόπο αναβαθμισμένες υπηρεσίες. Η κάλυψη του Ενοποιημένου Δικτύου Ασύρματης Πρόσβασης συνεχώς επεκτείνεται, καθώς αυξάνονται σταδιακά τα access points που το απαρτίζουν.
Οι συνδέσεις εξωκείμενων μονάδων
Εκτός από τα 40 κτίρια που βρίσκονται εντός της Πανεπιστημιούπολης και άλλα 13 κτίρια που βρίσκονται πέριξ αυτής, υπάρχει ένα πλήθος κτιρίων Τμημάτων, Σχολών και Μονάδων, τα οποία κτίρια βρίσκονται εκτός της Πανεπιστημιούπολης και συνδέονται στο δίκτυο του ΑΠΘ. Τα κτίρια αυτά συνδέονται με το Δίκτυο Δεδομένων με ταχύτητες από 1 Mbps έως 1 Gbps, με χρήση διαφόρων τεχνολογιών.
Αναλυτικότερα για τις διασυνδέσεις εξωκείμενων Τμημάτων του ΑΠΘ…
Σύνδεση με το Internet
Το ΑΠΘ αυτή τη στιγμή συνδέεται με το υπόλοιπο Internet μέσω του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ – GRNET), με 3 συνδέσεις:
- κύρια σύνδεση τεχνολογίας 10 Gigabit Ethernet (ταχύτητας 10 Gigabit/second (Gbps))
- 1η εφεδρική σύνδεση ίσης ταχύτητας με την κύρια
- 2η εφεδρική σύνδεση ταχύτητας 2 Gbps
Αναλυτικότερα για τη σύνδεση του ΑΠΘ με το Internet…
Υποστηριζόμενα πρωτόκολλα δικτύου
Το Δίκτυο του ΑΠΘ διαθέτει δρομολογητές πολλαπλών πρωτοκόλλων δικτύου. Τα πρωτόκολλα που υποστηρίζονται είναι το ΙPv4 και IPv6. Από τον Ιούλιο του 2010 παρέχεται συνδεσιμότητα και με χρήση του πρωτοκόλλου IPv6 σε όλους τους υπολογιστές που συνδέονται στο δίκτυο του ΑΠΘ (ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται εντός της Πανεπιστημιούπολης ή σε εξωκείμενη μονάδα).
Επίσης εντός του δικτύου του ΑΠΘ αλλά και στη σύνδεση του ΑΠΘ με το Internet υποστηρίζεται το IPv4 multicast και έτσι οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις αντίστοιχες κατάλληλες εφαρμογές για πρόσβαση σε multicast streams ή να δημιουργήσουν και να μεταδώσουν το δικό τους.
Για τη σύνδεση του ΑΠΘ με το υπόλοιπο Internet χρησιμοποιείται BGP-v4.
Στατιστικά στοιχεία
Παρακάτω είναι διαθέσιμα ορισμένα γραφήματα που αποτυπώνουν την εξέλιξη του μεγέθους του δικτύου του ΑΠΘ μέσα στον χρόνο. Αυτά τα γραφήματα ενημερώνονται κάθε μήνα και κάνοντας κλικ πάνω τους μπορείτε να τα δείτε σε μεγαλύτερη ευκρίνεια.
Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των εγκατεστημένων πριζών δικτύου κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.
Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των εγκατεστημένων Ethernet switch θυρών του δικτύου πρόσβασης κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.
Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των δικτυακών κόμβων που εξυπηρετούν τις πρίζες δικτύου κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.
Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των wireless access points του ενοποιημένου δίκτυου ασύρματης πρόσβασης κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.
Περισσότερα στατιστικά για το δίκτυο του ΑΠΘ μπορείτε να βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο.
Κεντρική σελίδα στατιστικών στοιχείων κίνησης
Το τηλεφωνικό δίκτυο
Όλα τα κτίρια του κεντρικού campus καθώς και όλες οι εξωκείμενες μονάδες του ΑΠΘ καλύπτονται από το τηλεφωνικό δίκτυο του ΑΠΘ. Με τον τρόπο αυτό όλες οι κλήσεις εντός του ΑΠΘ είναι εσωτερικές και γίνονται ατελώς.
Η δικτύωση των κτιρίων όσον αφορά το τηλεφωνικό δίκτυο, όπως ακριβώς και στην περίπτωση του δικτύου δεδομένων, ακολουθεί τα πρότυπα της δομημένης καλωδίωσης. Oι τηλεφωνικές πρίζες που λειτουργούν και είναι καταγεγραμμένες στο ΑΠΘ, φαίνονται στο παρακάτω γράφημα.
Οι σημαντικότερες υπηρεσίες και δυνατότητες που προσφέρει το ψηφιακό τηλεφωνικό κέντρο στα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του ΑΠΘ παρουσιάζονται στη σελίδα υπηρεσιών τηλεφωνίας.
Η αρχιτεκτονική του τηλεφωνικού δικτύου του κεντρικού campus ακολουθεί τοπολογία αστέρα, με 14 κατά τόπους τηλεφωνικά κέντρα, όπως φαίνεται στο ακούλουθο σχήμα.
Η σύνδεση του εσωτερικού τηλεφωνικού δικτύου με το Δημόσιο Τηλεφωνικό Δίκτυο γίνεται με 6 ISDN PRA συνδέσεις (180 κανάλια φωνής).
Εξωκείμενες μονάδες
Οι εξωκείμενες μονάδες του ΑΠΘ, συμπεριλαμβανομένων των Πανεπιστημιακών Κλινικών, καλύπτονται από το εσωτερικό τηλεφωνικό δίκτυο του ΑΠΘ. Τα κατά τόπους τηλεφωνικά δίκτυα των κτιρίων αυτών, συνδέονται με το τηλεφωνικό δίκτυο του κεντρικού campus με διάφορες τεχνολογίες. Σταδιακά μάλιστα προχωρά η σύγκλιση των δικτύων φωνής και δεδομένων, με την παροχή υπηρεσιών τηλεφωνίας στις εξωκείμενες μονάδες με χρήση τηλεφωνικών συσκευών που συνδέονται και λειτουργούν πάνω από το IP δίκτυο δεδομένων του ΑΠΘ (“IP phones”), επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο μείωση τηλεπικοινωνιακών δαπανών, βελτίωση των παρεχόμενων προς τους χρήστες υπηρεσιών και διαχειριστική ευκολία.
Λίγα λόγια για το ψηφιακό τηλεφωνικό κέντρο
Το ψηφιακό τηλεφωνικό κέντρο του ΑΠΘ αναβαθμίστηκε το 2008 σε Avaya Communications Manager 4.0, υποστηρίζοντας τεχνολογία Voice over IP (VoIP) . Στην καρδιά του συστήματος βρίσκεται ο S8720 Media Server, ο οποίος σε συνδυασμό με τον Avaya Communications Manager 4.0, έχει τη δυνατότητα διαχείρισης μέχρι 55.000 εσωτερικών συνδρομητών, καλύπτοντας έτσι όλες τις πιθανές μελλοντικές ανάγκες επέκτασης του ΑΠΘ Παράλληλα αναβαθμίστηκε η διασύνδεση των τοπικών κέντρων EPNs (Expansion Port Networks) με τον κεντρικό κόμβο PPN (Processor Port Network), από ζεύξεις οπτική ίνας 34 Mbps σε Fast Ethernet 100 Mbps με χρήση μεταγωγέων ethernet. Τα EPNs βρίσκονται σε επιλεγμένα σημεία εντός του campus και εξυπηρετούν το καθένα μία τοπική ζώνη συνδρομητών.
Παρακάτω φαίνονται μερικά σημαντικά τεχνικά χαρακτηριστικά του τηλεφωνικού κέντρου του ΑΠΘ.
| Τύπος | Avaya Communications Manager 4.0 S8720 Media Server |
| Μέγιστος αριθμός συνδρομητών | 55.000 |
| Μέγιστος αριθμός IP trunks | 2.000 |
| Μέγιστος αριθμός ISDN trunks | 500 |
| Μέγιστος αριθμός κέντρων | 64 |
| Σύνολο εγκατεστημένων κέντρων στην πανεπιστημιούπολη | 14 PBXs (PPN & EPNs) |
| Υποστηριζόμενα πρωτόκολλα | ISDN, H.323 |
| Τρόπος σύνδεσης μεταξύ των κέντρων στην πανεπιστημιούπολη | Fast Ethernet (100 Mbps) |
| Ψηφιακές γραμμές (ISDN PRI) από και προς το Δημόσιο Τηλεφωνικό Δίκτυο | 6 |