Το δίκτυο δεδομένων

Στο ΑΠΘ έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα δεδομένων της κλάσης του στην Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα το ΑΠΘ διαθέτει μια εκτεταμένη και προηγμένη δικτυακή υποδομή, η οποία, εδώ και πολλά χρόνια, καλύπτει όλα τα κτήρια του Πανεπιστημίου. Το δίκτυο του ΑΠΘ άρχισε να κατασκευάζεται με τη σημερινή του μορφή το 1993.

Το δίκτυο δεδομένων της Πανεπιστημιούπολης μπορεί να χωριστεί ιεραρχικά σε:

• δίκτυο κορμού
• δίκτυο διανομής
• δίκτυο πρόσβασης

Δίκτυο κορμού

Το δίκτυο κορμού αποτελείται από τους κεντρικούς δρομολογητές του ΑΠΘ, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη δρομολόγηση όλης της δικτυακής κίνησης των συστημάτων του Πανεπιστημίου, τόσο της εσωτερικής (εντός του ΑΠΘ), όσο και της κίνησης από/προς το Internet.

Με ένα πλήθος καλωδίων οπτικών ινών που διασυνδέουν τα κτήρια, οι κεντρικοί δρομολογητές συνδέονται με τους κόμβους του δικτύου διανομής με συνδέσεις 10 Gigabit Ethernet (“10GE”), ταχύτητας 10 Gigabits per second (Gbps). 

Δίκτυο διανομής

Στους κεντρικούς δρομολογητές του δικτύου κορμού συνδέονται 8 μεταγωγείς (switches) τεχνολογίας Ethernet. Ο κάθε μεταγωγέας διανομής έχει 2 συνδέσεις 10GE με τους κεντρικούς δρομολογητές, μέσω οπτικών ινών. Αυτοί οι 8 μεταγωγείς αποτελούν το δίκτυο διανομής και βρίσκονται σε διάφορα κτήρια της Πανεπιστημιούπολης.

Κάθε ένα από τα 40 κτήρια που βρίσκονται εντός της Πανεπιστημιούπολης, καθώς και κάθε ένα από τα 12 κτήρια που βρίσκονται πέριξ αυτής, ανήκει σε μια ομάδα κτηρίων. Η δικτυακή κίνηση όλων των κόμβων μιας ομάδας κτηρίων εξυπηρετείται από έναν κόμβο διανομής, καθώς υπάρχουν συνδέσεις οπτικών ινών, ταχύτητας 1 ή 10 Gbps μεταξύ του κάθε κόμβου διανομής και των κόμβων που βρίσκονται τοπικά διάσπαρτοι στα γειτονικά κτήρια.

Δίκτυο πρόσβασης

Οι παραπάνω κόμβοι συνιστούν το δίκτυο πρόσβασης. Αποτελούνται από Ethernet switches, που συνδέονται με το κεντρικό Ethernet switch της ομάδας κτηρίων (δηλ. με το switch του δικτύου διανομής). Κάθε κτήριο διαθέτει από 1 μέχρι 6 κόμβους δικτύου πρόσβασης, ανάλογα με το μέγεθός του, και σε αυτούς συνδέονται οι πρίζες δικτύου των χρηστών, μέσω της οριζόντιας καλωδίωσης.

H οριζόντια καλωδίωση υλοποιείται με καλώδια Unshielded Twisted Pairs (UTP) κατηγορίας 5 ή 5e ή 6, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΙΑ/ΤΙΑ 568-B και απολήγει σε επίτοιχες πρίζες. Μέσω αυτών των πριζών οι χρήστες αποκτούν πρόσβαση στο δίκτυο του ΑΠΘ, συνδέοντας τους προσωπικούς υπολογιστές τους ή άλλες δικτυακές συσκευές (π.χ. εκτυπωτές, πολυμηχανήματα).

Εναλλακτικά οι χρήστες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο του ΑΠΘ:

• Αν βρίσκονται εκτός χώρων του ΑΠΘ, συνδεόμενοι εξ αποστάσεως χρησιμοποιώντας την υπηρεσία πρόσβασης μέσω Virtual Private Network (VPN).
• Αν βρίσκονται εντός χώρων του ΑΠΘ, συνδεόμενοι ασύρματα, αν βρίσκονται στο χώρο κάλυψης του “Ενοποιημένου Δίκτυο Ασύρματης Πρόσβασης“, κάνοντας χρήση της αντίστοιχης υποδομής ασύρματης πρόσβασης.

Οι συνδέσεις εξωκείμενων μονάδων

Εκτός από τα 40 κτήρια που βρίσκονται εντός της Πανεπιστημιούπολης και άλλα 13 κτήρια που βρίσκονται πέριξ αυτής, υπάρχει ένα πλήθος κτηρίων Τμημάτων, Σχολών και Μονάδων, τα οποία κτήρια βρίσκονται εκτός της Πανεπιστημιούπολης και συνδέονται στο δίκτυο του ΑΠΘ. Τα κτήρια αυτά συνδέονται με το Δίκτυο Δεδομένων με ταχύτητες από 10 Mbps έως 1 Gbps, με χρήση διαφόρων τεχνολογιών.
Αναλυτικότερα για τις διασυνδέσεις εξωκείμενων Τμημάτων του ΑΠΘ…

Σύνδεση με το Internet

Το ΑΠΘ συνδέεται με το υπόλοιπο Internet μέσω του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ – GRNET), με 3 συνδέσεις, ταχύτητας 10 Gbps έκαστη.

Αναλυτικότερα για τη σύνδεση του ΑΠΘ με το Internet…

Υποστηριζόμενα πρωτόκολλα δικτύου

Το Δίκτυο του ΑΠΘ διαθέτει δρομολογητές πολλαπλών πρωτοκόλλων δικτύου. Τα πρωτόκολλα που υποστηρίζονται είναι το ΙPv4 και IPv6. Από τον Ιούλιο του 2010 παρέχεται συνδεσιμότητα και με χρήση του πρωτοκόλλου IPv6 σε όλους τους υπολογιστές που συνδέονται στο δίκτυο του ΑΠΘ (ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται εντός της Πανεπιστημιούπολης ή σε εξωκείμενη μονάδα).

Επίσης εντός του δικτύου του ΑΠΘ, αλλά και στη σύνδεση του ΑΠΘ με το Internet υποστηρίζεται το IPv4 multicast και έτσι οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις αντίστοιχες κατάλληλες εφαρμογές για πρόσβαση σε multicast streams ή να δημιουργήσουν και να μεταδώσουν το δικό τους.
Για τη σύνδεση του ΑΠΘ με το υπόλοιπο Internet χρησιμοποιείται BGP-v4.

Στατιστικά στοιχεία

Παρακάτω είναι διαθέσιμα ορισμένα γραφήματα που αποτυπώνουν την εξέλιξη του μεγέθους του δικτύου του ΑΠΘ μέσα στον χρόνο. Αυτά τα γραφήματα ενημερώνονται κάθε μήνα.

Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των εγκατεστημένων πριζών δικτύου κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.

Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των εγκατεστημένων θυρών των Ethernet switches του δικτύου πρόσβασης κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.

Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των κόμβων πρόσβασης που εξυπηρετούν τις πρίζες δικτύου κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.

Στο παρακάτω διάγραμμα εμφανίζεται το πλήθος των wireless access points του ενοποιημένου δίκτυου ασύρματης πρόσβασης κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών.

Περισσότερα στατιστικά για το δίκτυο του ΑΠΘ μπορείτε να βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο.

Κεντρική σελίδα στατιστικών στοιχείων κίνησης
 

Το τηλεφωνικό δίκτυο

Όλα τα κτήρια του κεντρικού campus και οι εξωκείμενες μονάδες του ΑΠΘ καλύπτονται από το τηλεφωνικό δίκτυο του ΑΠΘ και έτσι όλες οι κλήσεις εντός του ΑΠΘ είναι εσωτερικές και γίνονται ατελώς.

Τον Δεκέμβριο του 2022 ολοκληρώθηκε η μετάβαση από την κλασική τηλεφωνία σε IP. Οι υπηρεσίες τηλεφωνίας παρέχονται πάνω από το δίκτυο δεδομένων του ΑΠΘ και οι τηλεφωνικές συσκευές (IP phones) των χρηστών συνδέονται σε πρίζες αυτού.

Οι σημαντικότερες υπηρεσίες και δυνατότητες που προσφέρει το IP τηλεφωνικό κέντρο στα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του ΑΠΘ, παρουσιάζονται στη σελίδα υπηρεσιών τηλεφωνίας.

Η αρχιτεκτονική του τηλεφωνικού δικτύου είναι κεντρικοποιημένη (centralized), όπου όλες οι τηλεφωνικές συσκευές συνδέονται κεντρικά στο τηλεφωνικό κέντρο. Στο τηλεφωνικό κέντρο υλοποιείται η τεχνολογία της συστοιχίας (clustering), για λόγους πλεονασμού (redundancy).

Η σύνδεση του εσωτερικού τηλεφωνικού δικτύου με το Δημόσιο Τηλεφωνικό Δίκτυο γίνεται με 6 ISDN PRA συνδέσεις (180 κανάλια φωνής).

Εξωκείμενες μονάδες

Οι εξωκείμενες μονάδες του ΑΠΘ καλύπτονται από το εσωτερικό τηλεφωνικό δίκτυο του ΑΠΘ, με χρήση IP phones. Εξαίρεση αποτελούν οι Πανεπιστημιακές Κλινικές των Νοσοκομείων:

• Παπανικολάου
• Παπαγεωργίου
• ΑΧΕΠΑ

όπου η τηλεφωνία παρέχεται με αναλογικές συσκευές, πάνω από την καλωδιακή υποδομή των νοσοκομείων, με τη βοήθεια κατάλληλου εξοπλισμού μετατροπής της κλασικής τηλεφωνίας σε IP (“voice gateways”).

Λίγα λόγια για το IP τηλεφωνικό κέντρο

Το IP τηλεφωνικό κέντρο του ΑΠΘ είναι της κατασκευάστριας εταιρίας Cisco. Το λειτουργικό σύστημα (v14) του τηλεφωνικού κέντρου τρέχει σε αποκλειστικούς εξυπηρετητές (servers) Cisco UCS.

Παρακάτω φαίνονται μερικά σημαντικά τεχνικά χαρακτηριστικά του τηλεφωνικού κέντρου του ΑΠΘ.

Τύπος	Cisco CUCM v14
Μέγιστος αριθμός συνδρομητών	40.000
Μέγιστος αριθμός trunks	2.000
Μέγιστος αριθμός εξυπηρετητών στο cluster	20
Υποστηριζόμενα πρωτόκολλα	SIP, SCCP, H.323, ISDN
Τρόπος σύνδεσης με το δίκτυο δεδομένων	Fast/Gigabit Ethernet
Ψηφιακές γραμμές (ISDN PRI) από και προς το Δημόσιο Τηλεφωνικό Δίκτυο	6